Sasha Ferré Daughter of Earth and Water

Almine Rech Brussels is pleased to present 'Daughter of Earth and Water', Sasha Ferré's third solo exhibition with the gallery, on view from April 23 to June 7, 2025.

Passing Through

How to paint something that, once present and visible, will no longer obstruct my eyes or my body? How to paint so that my eyes and my body will encounter, before and around them, nothing but a crossable space: a medium, like a palpable ether, where seeing becomes endless, and the body limitless?

Sasha Ferré establishes space, meaning that she opens it. She is armed only with her approach to the canvas, this way of painting that resembles a dancer’s movement: her quick hand curls around itself, leading the body to follow.  Thus she advances, constructing and erasing at the same time, making a path through the openness. An oil stick becomes an extension of her hand and is warmed in her grasp, becoming fluid through contact with her skin. Her art is about fluidity, vital energy that is transmitted from the body to the instrument and from the instrument to the canvas—unless it’s the opposite, or even a constant back-and-forth: an exchange. When she paints, Sasha Ferré passes through, and something passes through her. The fluid flows in her as much as from her. This painting is life through actions, circulating and being transformed. Dance has taught her that a body that paints is a painted body, opened by painting as limitless action.

Words fail to name what is there. How can I, in a single moment, express this feeling of being inside a nameless space—a kind of womb-like cave, downy and protective—but also of flying? Sky or cave, inside or outside? I fly, but I also crawl, making my way by feel. Unless I am swimming, because as I move I bring along this space that surrounds me, carries me, and passes through me. Where language stumbles, painting clears a path. Because it aspires to be limitless. Because, above all—and this is its essentially pictorial quality—it demolishes the principle of non-contradiction to which our language remains subjected. We cannot say one thing and its opposite at the same time. True, but we can paint it. That is the power of Sasha Ferré’s work, its non-rational power: its physical presence. Something is there that we don’t know, that we don’t understand and cannot name, whose presence before us, around us, and in us takes hold of us by passing through us.

Sasha Ferré’s painting is this and that at the same time. To advance and extend into openness, she abolishes everything that separates, everything that makes a boundary, everything that creates a difference between this and that. One quality spreads everywhere: porousness, which is the condition of the crossing.

In Aristotelian thought, place is defined as an extension contained within a limit. This would be an excellent definition of a painting, and it is exactly what the artist challenges in her art. For Sasha Ferré paints against this logic of place, constructing brushstroke by brushstroke a space that is open and continuous. This is indeed an act of constructing, by repeating and accumulating brushstrokes that give body, texture, and depth to this world as it appears. But it is also an act of opening more than anything else, because this gesture, which digs and excavates the limitless depth of the painting, abolishes everything—boundary, opaqueness, or obstacle—that prevents the spread of the flow and resists the crossing. Openness is the condition of living things. Painting is necessary so that openness will circulate, like blood in the veins of an eternally dancing body. “I pass through the pores of the ocean and shores; / I change, but I cannot die,” Shelley wrote in a poem that the artist quotes as a comment on her work.

Along with painting, sculpture has appeared. Along with or, rather, in painting, from which it seems to proceed so naturally: a new metamorphosis along the same continuum. Wax, an organic material, has made this possible: giving tangible form to what the hand creates when it curls around itself and leads the body to follow. Today, the sculpture appears to us in bronze. In “natural” bronze, the artist explains, “with a patina inspired by lichen.” Lichen is what is called a symbiotic plant: born of the union of algae and fungus. It is this and that, equally. It spreads everywhere, no obstacle ever blocking its fecundity. It is hybrid, passing through and being passed through; it creates space by opening it; it is alive.

— Pierre Wat, art historian and critic.

Almine Rech Bruxelles a le plaisir de présenter 'Daughter of Earth and Water', la troisième exposition personnelle de Sasha Ferré à la galerie, du 23 avril au 7 juin 2025.

La Traversée

Comment peindre ce qui, une fois présent et visible, ne fera obstacle ni à mon regard ni à mon corps ? Comment peindre afin que mon regard autant que mon corps ne rencontrent, devant et autour d’eux, rien d’autre qu’un espace traversable : un médium, tel un éther palpable, où le voir devient interminable, et le corps illimité ?

Sasha Ferré instaure l’espace : c’est-à-dire qu’elle l’ouvre. Munie de sa seule touche, cette façon de peindre qui semble un geste de danseuse – la main, vive, s’enroule sur elle-même, entraînant le corps à sa suite – elle avance, construisant et effaçant, en même temps, se frayant un chemin dans l’ouvert. Dans sa main qu’il prolonge, un oil stick, bâton de peinture à la cire, se réchauffe, se fluidifiant au contact de son corps. Cet art est une affaire de fluide, d’énergie vitale qui se transmet du corps à l’instrument, de l’instrument à la toile, à moins qu’il ne s’agisse du contraire, ou mieux encore d’un aller-retour incessant : un échange. Peignant Sasha Ferré traverse, peignant elle est traversée. Le fluide coule en elle tout autant que d’elle. Cette peinture c’est le vivant, en actes, qui circule et se métamorphose. De la danse, elle a retenu la leçon : le corps peignant est un corps peint, ouvert par la peinture en acte – illimité.

Les mots échouent à nommer ce qui est là. Comment puis-je, en un même instant, traduire cette sensation de me tenir au-dedans d’un espace sans nom – une sorte de grotte matricielle, duveteuse et protectrice – mais aussi de voler ? Ciel ou grotte, dedans ou dehors ? Je vole, mais je rampe, aussi, me frayant un chemin, à tâtons. À moins que je ne sois en train de nager car, dans mon déplacement, j’emporte cet espace qui m’enserre, me porte et me traverse. Là où la langue achoppe, la peinture se fraie un chemin. Parce qu’elle aspire à l’illimité. Parce que, surtout, et c’est là sa qualité essentiellement picturale, elle bat en brèche le principe de non-contradiction auquel notre langue demeure assujettie. On ne peut dire en même temps une chose et son contraire. Certes, mais on peut le peindre. C’est la force du travail de Sasha Ferré, sa force non rationnelle : son évidence physique. Quelque chose est là, que nous ne connaissons pas, que nous ne comprenons pas et ne savons nommer, dont la présence devant nous, autour de nous, et en nous, nous saisit en nous traversant.

La peinture de Sasha Ferré est ceci et cela, en même temps. Pour avancer et s’étendre dans l’ouvert, elle abolit tout ce qui sépare, tout ce qui fait frontière, tout ce qui fait qu’il y a une différence entre le ceci et le cela. Une qualité se répand partout : la porosité, qui est la condition de la traversée.

Dans la pensée aristotélicienne, le lieu se définit comme étant de l’étendue contenue dans une limite. Cela ferait une excellente définition du tableau, et plus encore de ce que l’artiste met à mal par son art. Car Sasha Ferré peint contre cette logique du lieu, construisant touche par touche un espace ouvert et continu. Il s’agit de construire, en effet, par ce jeu de la répétition et de l’accumulation de touches qui donne corps, texture, et profondeur à ce monde apparaissant. Mais d’ouvrir, aussi et surtout, parce que ce geste, qui creuse et fouille la profondeur sans limites du tableau, abolit tout ce qui, frontière, opacité, obstacle, empêche la propagation du flux et résiste à la traversée. L’ouvert est la condition du vivant. Il faut peindre pour que cela circule, tel le sang dans les veines d’un corps éternellement dansant. « I pass through the pores of the ocean and shores; / I change, but I cannot die », écrit Shelley dans un poème que l’artiste me cite en guise de commentaire.

À côté de la peinture, la sculpture a surgi. À côté ou plutôt dans la peinture, tant celle-ci semble en procéder naturellement : métamorphose nouvelle dans un même continuum. C’est la cire, cette matière organique, qui a permis cela : donner forme tangible à ce que crée la main lorsqu’elle s’enroule sur elle-même et entraîne le corps à sa suite. C’est en bronze, aujourd’hui, que la sculpture nous apparait. En bronze « naturel », me précise l’artiste, « avec une patine inspirée du lichen ». Le lichen est ce que l’on nomme un végétal symbiotique : né des noces d’une algue et d’un champignon. Il est ceci et cela, à part égale. Il se répand partout, nul obstacle n’arrêtant jamais sa fécondité à l’œuvre. Il est hybride, traversant et traversé, il crée l’espace en l’ouvrant : il est vivant.

— Pierre Wat, art historian and critic.

Almine Rech Brussel heeft het genoegen de tentoonstelling ‘Daughter of Earth and Water’ te presenteren, de derde solotentoonstelling van Sasha Ferré in de galerie, van 23 april tot 7 juni 2025.

Doorkruisen

Hoe kan ik schilderen hetgeen, eenmaal aanwezig en zichtbaar, geen obstakel voor mijn blik of lichaam vormt? Hoe kan ik zo schilderen zodat mijn blik en lichaam voor zich en om zich heen niets anders tegenkomen dan een ruimte die kan worden doorkruist: een medium, als een tastbare ether, waar het uitzicht eindeloos wordt en het lichaam onbegrensd?

Sasha Ferré brengt de ruimte tot stand: dat wil zeggen, ze opent deze. Gewapend met niets anders dan haar aanraking van het doek, een manier van schilderen die lijkt op het gebaar van een danseres – de levendige hand draait om haar as, trekt het lichaam met zich mee – vordert ze, construerend en wissend tegelijk, zich een weg banend in de open ruimte. Een oil stick, een olieverfstaafje met was, als verlengstuk van haar hand, wordt warm en vloeibaar in contact met haar lichaam. Deze kunst is gebaseerd op vloeistof, vitale energie die van het lichaam naar het instrument stroomt en van het instrument naar het doek, tenzij het omgekeerde plaatsvindt of beter nog, een voortdurend heen en weer stromen: een uitwisseling. Schilderend doorkruist Sasha Ferré, schilderend wordt ze doorkruist. De vloeistof stroomt door haar heen en van haar af. De daad van het schilderen is het levende, in handelingen, dat circuleert en van gedaante verandert. Van de danskunst heeft ze een les geleerd: het schilderende lichaam is een geschilderd lichaam, geopend door de daad van het schilderen – onbegrensd.

Woorden slagen er niet in te benoemen wat er is. Hoe kan ik, op één en hetzelfde moment, het gevoel uitdrukken aanwezig te zijn in een naamloze ruimte – een soort matrixachtige grot, donzig en beschermend – maar ook te vliegen? Hemel of grot, binnen of buiten? Ik vlieg, maar ik kruip ook, mij een weg banend, op de tast. Tenzij ik aan het zwemmen ben, want in mijn verplaatsing neem ik deze ruimte mee die me omsluit, me draagt en me doorkruist. Waar de taal struikelt, baant de schilderkunst zich een weg. Omdat ze streeft naar het onbegrensde. En vooral omdat ze, en dat is haar precies haar wezenlijk picturale kwaliteit, de wet van de non-contradictie ondermijnt waaraan onze taal onderworpen blijft. Men kan niet tegelijkertijd iets en het tegenovergestelde ervan zeggen. Zeker niet, maar men kan het wel schilderen. Dat is de kracht van het werk van Sasha Ferré, haar niet-rationele kracht: haar fysieke bewijs. Er is iets, iets wat we niet kennen, niet begrijpen en niet kunnen benoemen, maar dat wel voor ons, rondom ons en in ons aanwezig is, ons aangrijpt terwijl het ons doorkruist.

De schilderkunst van Sasha Ferré is dit en dat tegelijk. Om vooruit te komen en zich uit te strekken in de open ruimte, vernietigt zij alles wat scheidt, wat een grens is, wat maakt dat er een verschil is tussen dit en dat. Eén kwaliteit verspreidt zich overal: porositeit, de voorwaarde om te kunnen doorkruisen.

In het aristotelische denken wordt plaats gedefinieerd als een uitgestrektheid omsloten door een grens. Dat zou een uitstekende definitie van het schilderij kunnen zijn, en nog meer van dat wat de kunstenares via haar kunst ondermijnt. Want Sasha Ferré schildert tegen deze logica van de plaats in en construeert streek voor streek een open en doorlopende ruimte. Haar intentie is om te bouwen, via dit spel van herhaling en ophoping van streken die deze verschijnende wereld voorziet van volume, textuur en diepte. Maar ook en vooral om te openen, want dit gebaar, dat de onbegrensde diepte van het schilderij uitholt en doorzoekt, vernietigt alles – grens, ondoorzichtigheid, obstakel – dat de verspreiding van de stroom verhindert en zich verzet tegen het doorkruisen. Open zijn is de voorwaarde van het levende. Schilderen is nodig om circulatie mogelijk te maken, als bloed in de aderen van een eeuwig dansend lichaam. “I pass through the pores of the ocean and shores; / I change, but I cannot die”, schrijft Shelley in een gedicht dat de kunstenares voor mij citeert als commentaar.

Naast de schilderkunst komt de beeldhouwkunst op. Naast of beter gezegd in de schilderkunst, aangezien ze er op een natuurlijke manier uit lijkt voort te vloeien: nieuwe metamorfose in hetzelfde continuüm. Het is de was, dit organische materiaal, die dit mogelijk heeft gemaakt: een tastbare vorm geven aan dat wat de hand creëert terwijl zij om haar as draait en het lichaam met zich meetrekt. Brons is nu het materiaal waarin de beeldhouwkunst voor ons verschijnt. ‘Natuurlijk’ brons, verduidelijkt de kunstenares, “met een patina geïnspireerd op licheen”. Licheen, ofwel korstmos, is wat men een symbiotisch organisme noemt, geboren uit het huwelijk van een wier en een schimmel. Het is tegelijkertijd dit en dat, in gelijke mate. Het verspreidt zich overal, geen enkel obstakel verhindert ooit zijn vruchtbaarheid. Het is hybride, doorkruisend en doorkruist, het creëert de ruimte door deze te openen: het is levend.

— Pierre Wat, art historian and critic.